Tính đến nay, Việt Nam đã có trên 250.000 thực tập sinh tại Nhật Bản. Riêng năm 2018, tổng số thực tập sinh sang Nhật Bản đạt gần 70.000 người, chiếm hơn 50% số lượng tiếp nhận của Nhật Bản và Việt Nam đã trở thành quốc gia phái cử nhiều nhất trong số 15 nước phái cử thực tập sinh sang Nhật Bản. Hiện có gần 200.000 thực tập sinh Việt Nam đang thực tập tại Nhật Bản. Ngoài ra, hàng năm, Việt Nam cũng phái cử hàng nghìn kỹ thuật viên sang Nhật Bản theo diện lao động kỹ thuật.
Theo số liệu thống kê, hiện tại có khoảng trên 30.000 lao động kỹ thuật của Việt Nam đang làm việc tại các nhà máy, xí nghiệp của Nhật Bản. Với việc dân số Nhật Bản đang bị già hóa và giảm về số lượng thì nguồn lao động thực tập sinh nước ngoài, lao động kỹ năng đặc định, nhất là từ Việt Nam, được cho là nguồn bổ sung quan trọng cho sự thiếu hụt nhân lực của Nhật Bản trong hầu hết các ngành nghề. Trong bối cảnh đó, người lao động Việt Nam nhận được sự quan tâm và đánh giá cao của phía Nhật Bản.
Ngày 8.12.2018, Quốc hội Nhật Bản đã thông qua Luật Quản lý xuất nhập cảnh sửa đổi trong đó cho phép tiếp nhận lao động “kỹ năng đặc định” người nước ngoài vào làm việc tại Nhật Bản kể từ ngày 1.4.2019.
Theo đó, các ngành nghề dự kiến và số lượng tiếp nhận cũng đã được Nội các Nhật Bản quy định cụ thể gồm 14 ngành với tổng số lượng 345.150 người sẽ tiếp nhận trong 5 năm như xây dựng (40.000 người), đóng tàu (13.000 người), nông nghiệp (36.500 người), thực phẩm ( (34.000 người), nhà hàng ăn uống (53.000 người), ngư nghiệp (9.000 người), vệ sinh tòa nhà (37.000 người), công nghiệp rèn đúc (21.500 người), điện, thông tin điện tử (4.700 người), bảo dưỡng/ sửa chữa ô tô (7.000 người), hàng không phục vụ mặt đất và bốc xếp hành lý (2.200 người), hộ lý chăm sóc người cao tuổi (60.000 người), hàn cơ khí (5.250 người), lưu trú khách sạn (lễ tân, đón khách…)(22.000 người).
Ngày 4.10 vừa qua, Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) và Hiệp hội Các nghiệp đoàn ngành dịch vụ lưu trú Ryokan và khách sạn toàn Nhật Bản đã ký bản ghi nhớ hợp tác về đẩy mạnh tiếp nhận lao động kỹ năng đặc định Việt Nam ngành dịch vụ lưu trú và khách sạn sang làm việc tại Nhật Bản. Bản ghi nhớ này sẽ thiết lập khung hợp tác hai bên thúc đẩy các hoạt động, hợp tác trong việc phái cử và tiếp nhận lao động kỹ năng đặc định Việt Nam trong lĩnh vực lưu trú và khách sạn làm việc tại Nhật Bản.
Đại diện các nghiệp đoàn Nhật Bản cho biết người lao động các nước làm việc theo chương trình kỹ năng đặc định sẽ có thời gian làm việc năm năm tại Nhật. Có mức lương tương đương lao động người Nhật. Ngoài ra còn có chế độ phúc lợi, chỗ ở, chăm sóc y tế cao hơn chương trình thực tập sinh hiện tại. Đáng chú ý, với chương trình kỹ năng đặc định, người lao động có quyền nhảy việc. Như vậy, 22.000 người lao động Việt Nam sẽ có cơ hội làm việc trong ngành Dịch vụ lưu trú và khách sạn tại Nhật Bản.
Theo số liệu báo cáo từ các doanh nghiệp, tổng số lao động đi làm việc ở nước ngoài trong tháng 9 đầu năm là 12.950 lao động (5.081 lao động nữ), bằng 80% so với cùng kỳ năm ngoái (tháng 9 năm 2018 là 16.080 lao động trong đó có 5.626 lao động nữ).
Trong đó gồm các thị trường: Nhật Bản: 7.988 lao động (3.437 lao động nữ), Đài Loan: 4.349 lao động (1.597 lao động nữ), Hàn Quốc: 362 lao động (12 lao động nữ), UAE: 42 lao động (02 lao động nữ), Macao: 116 lao động (65 lao động nữ) Ả rập – Xê út: 101 lao động nữ, Algieria: 33 lao động nam, LB Nga: 29 lao động nam, Thái Lan: 27 lao động (10 lao đông nam) và các thị trường khác.
Như vậy, trong 9 tháng đầu năm, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là 104.615 lao động (35.815 lao động nữ) đạt 87,2% kế hoạch năm 2019, (năm 2019, kế hoạch đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là 120.000 lao động), trong đó thị trường: Nhật Bản: 53.610 lao động (20.250 lao động nữ), Đài Loan: 41.174 lao động (14.101 lao động nữ), Hàn Quốc: 5.898 lao động (404 lao động nữ), Rumania: 1.103 lao động (41 lao động nữ), Ả rập – Xê út: 817 lao động (615 lao động nữ), Macao: 324 (182 lao động nữ), Malaysia: 304 lao động (137 lao động nữ) và các thị trường khác.
Tuyết Nhung
