Chân dung tỷ phú Thái Lan nắm trong tay khách sạn Melia Hà Nội và 500 triệu USD cổ phiếu Vinamilk

Cuối năm 2012, chúng tôi đã có bài viết về Fraser&Neave (F&N), tập đoàn đồ uống-bất động sản lớn của Singapore; đây chính là cổ đông ngoại lớn nhất của Vinamilk, đồng thời sở hữu nhiều bất động sản có giá trị tại Việt Nam như tòa tháp Melinh Point Tower tại trung tâm Tp.HCM hay Fraser Suites Hà Nội.

Nổi đình nổi đám trong cuộc chiến với các ông lớn ngành bia như Carsberg, Heineken nhưng bia lại không phải là sản phẩm mang lại doanh thu lớn cho tỉ phú người Thái. Năm 2012, doanh thu mảng bia của Thaibev chỉ chiếm 21% doanh thu của cả tập đoàn, khoảng 1 tỉ USD. Lượng bia sản xuất của tập đoàn đạt 643 triệu lít, bằng một nửa so với Sabeco, doanh nghiệp bia lớn nhất Việt Nam.

Mảng kinh doanh thu lời nhiều nhất của Thaibev là rượu, chiếm 58% tổng doanh thu. Ngoài ra, những năm gần đây, sau khi bia và rượu bị lên án mạnh mẽ tại Thái Lan, Thaibev đã chuyển hướng sang mảng đồ uống không cồn.

Đầu năm nay, sau khi hợp đồng phân phối giữa SermSuk Plc (thuộc quyền sở hữu của Thaibev) với PepsiCo kết thúc, Thaibev đã nhanh chóng “đá” đối tác 59 năm của mình ra khỏi thị trường, đồng thời cho ra lò EST, loại nước có gas mang hình ảnh “na ná” Pepsi.

Thương vụ thâu tóm F&N cũng giúp tỉ phú Thái Lan tiến một bước dài trong mảng đồ uống không cồn. F&N hiện dẫn đầu thị trường đồ uống tại cả Singapore và Malaysia, và đang phát triển mạnh mẽ tại nhiều thị trường trong khu vực Đông Nam Á và Châu Đại Dương.

Bên cạnh việc mở rộng thị phần, những vụ thâu tóm đã giúp tài sản của tỉ phú Thái Lan tăng chóng mặt. Tính đến tháng 7/2013, theo Forbes, tài sản của tỷ phú Charoen đạt 10,6 tỷ USD là người giàu thứ 3 tại Thái Lan sau ông chủ C.P Group Dhanin Chearavanont và gia đình Chirathivat.

Dấu chân tại Việt Nam

Trong số các tập đoàn dưới trướng tỉ phú Thái Lan, có thể kể tới 3 cái tên lớn nhất đó là ThaiBev hoạt động trong lĩnh vực đồ uống, Berli Jucker hoạt động đa ngành (đồ uống, sản xuất lon, chai thủy tinh, bán lẻ, cửa hàng tiện lợi…), và TCC Land trong lĩnh vực bất động sản.

Tại Việt Nam, ThaiBev vẫn chưa có động thái nào. Tuy nhiên hai công ty còn lại của ông Charoen đã có mặt. Rõ ràng nhất là Berli Jucker (BJC).

BJC đã xuất hiện tại Việt Nam từ khá lâu hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chai thủy tinh, lon đựng đồ uống. Quý I/2013, doanh thu của BJC tại Việt Nam là 33,4 triệu USD (khoảng 735 tỉ đồng)

Đầu năm 2013, BJC đã có nhiều động thái đáng chú ý tại Việt Nam. Tập đoàn này đã tiến hành nhiều thương vụ M&A, trong đó có việc bỏ ra 4,5 triệu USD (hơn 90 tỉ đồng) mua lại 75% cổ phần của hãng sản xuất đậu phụ ICHIBAN và 32 triệu USD (hơn 670 tỉ đồng) để mua lại 65% cổ phần tại Thái An, một doanh nghiệp bán lẻ ở miền Bắc.

Gần đây Berli Jucker gây bất ngờ khi “hất” Family Mart khỏi liên doanh Family Mart – Phú Thái và nhảy vào thế chân. Sau thương vụ này, các cửa hàng tiện lợi của Family Mart liên doanh với Phú Thái đều bị đổi tên thành B’mart. Trong chiến lược của mình, BJC cũng nêu rõ ý định tìm cơ hội phát triển hệ thống cửa hàng tiện lợi tại Lào và Việt Nam.

Một số tài sản lớn tỷ phú Charoen tại Việt Nam

TTC Land, tập đoàn chuyên đi thâu tóm bất động sản của tỉ phú người Thái cũng có tài sản tại Việt Nam. Thông qua công ty con SAS Trading Ltd, TTC Land hiện nắm giữ 65% cổ phần của Khách sạn 5 sao Melia Hà Nội. Ba năm gần đây, khách sạn này đều đạt trên 20 triệu USD doanh thu và 10 triệu USD lợi nhuận trước thuế, tương ứng tỷ suất lợi nhuận lên đến 50%.

TTC hiện quản lý nhiều khách sạn, văn phòng cũng như các bất động sản khác ở khắp châu Á, Australia, 1 khách sạn ở châu Âu và 1 khách sạn tại Mỹ

Năm 2008, tỉ phú người Thái còn thành công trong việc mua lại chuỗi nhà hàng sushi Nhật Bản Oishi, chuỗi nhà hàng này cũng đã xuất hiện tại Hà Nội.

Với Thaibev, có lẽ tập đoàn này sẽ không trực tiếp lộ diện tại Việt Nam, khi mà thị trường bia đã quá khốc liệt với sự cạnh tranh của các hãng bia hàng đầu thế giới. Thay vào đó, Thaibev sẽ sử dụng F&N như một cánh tay nối dài tấn công vào thị trường đồ uống không cồn và đặc biệt là thị trường sữa.

F&N đang sở hữu nhiều bất động sản có giá trị ở Việt Nam và đặc biệt là khoản đầu tư nắm giữ 9,54% cổ phần của Vinamilk. Số cổ phần này hiện đáng giá ít nhất là 500 triệu USD.

Series bài viết về những doanh nghiệp Đông Nam Á có sự hiện diện đáng kể ở Việt Nam